نظر به این که بخش کشاورزی نقش بسیار مهمی به عنوان بستر فعالیت اقتصادی کشور دارد، از این رو در تدوین تدابیر راهبردی و سیاست گذاری های مرتبط با این بخش، استفاده از تجارب سایر کشورها می تواند مفید واقع گردد. هدف از این مطالعه، مرور سیاست ها و برنامه های تجاری مرتبط با بخش کشاورزی آرژانتین با محوریت راهبرد جایگزینی واردات در دوره 2017-1990 بود. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع مرور بهترین شواهد بود که یک روش حدمتوسط بین دو روش نگارش مقالات مروری نظام مند و مرور روایتی است. این نوع مقالات ترکیبی از روش های نظام مند کمّی، با تمرکز روی مطالعات منفرد و مباحث ماهوی، و از نقطه نظر روایتی با تمرکز روی بهترین شواهد در حیطه موردنظر است. نتایج نشان داد که در ابتدا راهبرد جایگزینی واردات با پویا کردن تولید و مصرف داخلی به رشد اقتصادی کمک کرد، اما نتوانست رشد پایدار را ارتقا بخشد. اعمال برنامه هایی مانند مالیات سنگین بر زنجیره های مختلف بخش کشاورزی و محدودیت ها در زمینه صادرات به منظور مدیریت بازارهای داخلی، تأثیر معنی داری بر درآمدهای تولیدکنندگان کشاورزی و کاهش پذیرش فناوری ها داشت و در کوتاه مدت سبب اثرگذاری مقطعی و در بلندمدت باعث کاهش انگیزه تولیدکنندگان شد. تمرکز بر کاهش قیمت محصولات اولیه کشاورزی برای جلوگیری از افزایش تورم در کوتاه مدت مؤثر بود، اما در بلندمدت کارایی لازم را نداشت، زیرا بخش زیادی از تورم ریشه در هزینه های فراوری و توزیع محصولات داشت. از سال 2015 دولت آرژانتین تغییرات اساسی از جمله حذف و کاهش مالیات بر صادرات را در اولویت قرار داده است.

این مقاله به بررسی رابطه بین جهت گیری سیاست های تجاری، توسعه صنعت و رشد اقتصادی می پردازد. بدین منظور رشد سهم ارزش افزوده بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی جهت سنجش میزان گسترش فرآیند صنعتی شدن در اقتصادهای در حال توسعه با استفاده از یک تابع رشد لجستیک مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا نرخ رشد سهم بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی با استفاده از آمار سری زمانی برای 36 کشور در حال توسعه و از جمله ایران تخمین زده شده و سپس با استفاده از آمار مقطعی، رابطه نرخ رشد بخش صنعت و جهت گیری تجاری و همچنین رشد صادرات مورد بررسی قرار گرفته است. کشورها به گونه ای انتخاب شده اند که شامل جهت گیری های متفاوت در ارتباط با سیاست های تجارت خارجی باشند. این کشورها از نظر جهت گیری تجاری به برون گرای قوی، برون گرای متوسط،درون گرای متوسط و درون گرای قوی تقسیم بندی می شوند. نتایج به دست آمده شواهد تازه ای در تأیید راهبردهای تجاری برون گرا مبتنی بر تشویق صادرات ارائه می دهد. آزمون ها حاکی از آن است که رابطه مثبت و معناداری بین میزان گسترش بخش صنعت و جهت گیری تجاری وجود دارد. به طور کلّی یافته ها بیانگر آن است که کشورهای در حال توسعه ای راهبردهای توسعه صادرات را در پیش می گیرند، در مقایسه با کشورهایی که سیاست های جایگزینی واردات را دنبال می کنند به طور مؤثرتری موجبات صنعتی شدن کشور را فراهم خواهند نمود. این نتیجه گیری بدان جهت حائز اهمیت است که افزایش سهم بخش صنعت در تولید داخلی نقش اساسی را در فرآیند گذار از یک اقتصاد سنتی به یک اقتصاد توسعه یافته ایفا می نماید.

مساله سیاست غذای ارزان و خودکفایی در مورد محصول برنجِ ایران همواره باعث شده تا دولت مداخلات زیادی در بازار و تجارت این محصول داشته باشد. از بین تمامی سیاست های اعمال شده در مورد این محصول می توان از سیاست تعرفه واردات یاد کرد که در سال های اخیر کاربرد فراوان تری داشته است. با این وجود نتایج حاصل از این سیاست در بین اقشار تولیدی و مصرفی کاملا بحث برانگیز بوده و به صورت چالشی بزرگ در مقابل سیاست گذاران و محققین قرار گرفته است. به همین جهت، مطالعه حاضر تلاش کرده تا با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مختلف و نیز توسعه یک مدل چند بازاره تعادل فضایی، آثار این سیاست را بر حجم تجارت و نیز تولید و مصرف داخلی این محصول به صورت کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تولید برنج داخل با ابزار موانع غیر تعرفه ای شدیدا حمایت می گردد و این امر باعث ناکارایی سیاست های تعرفه ای در بازار برنج شده است. همچنین اثر سیاست افزایش تعرفه واردات در مناطق مختلف ایران بسته به نوع شهری و روستایی بودن هر منطقه متفاوت است. ولی با این حال، افزایش تعرفه واردات توام با کاهش چشمگیر مصرف و واردات و تاحدودی افزایش قیمت خرده فروشی، قیمت سرمزرعه و نیز تولید داخلی برنج می باشد.

واردات بنزین در دهه ی 90، پس از طی یک دوره ی نزولی، مجدداً روند افزایشی به خود گرفته است. عدم توسعه ی کمّی قابل توجه در تولیدات پالایشگاهی کشور، توقف اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها در سال های 90 و 91، پایان یافتن سهمیه بندی بنزین در خردادماه سال 94 بعد از 8 سال و همچنین توقف رشد سهم سوخت جایگزین (CNG) از سبد حمل و نقل سبک در فاصله ی سال های 91 تا 95، سبب شده است واردات بنزین در نیمه ی ابتدایی دهه ی 90 به سرعت افزایش یابد. با در نظر داشتن اینکه بنزین یک کالای استراتژیک است و همچنین با توجه به تجربه ی تحریم واردات فراورده های نفتی در سال 89، ضروری است افزایش تولید فروارده های نفتی با محوریت راه اندازی پالایشگاه ستاره ی خلیج فارس به صورت جدی پیگیری شود. از سوی دیگر، سیاست های کنترل مصرف با استفاده از ابزارهای کنترلی مختلف باید در دستور کار قرار گیرد. همچنین لازم است با تسهیل استفاده از CNG و توسعه ی حمل ونقل عمومی، تقاضای بنزین و درنتیجه واردات آن کاهش یابد.

اتحادیه اروپا با 450 میلیون مصرف کننده دومین بازار بزرگ انرژی جهان است. بنابراین انرژی پایدار، رقابتی و امن یکی از اساسی ترین ستون های امنیت اروپاست. منافع بازنگری شده اتحادیه اروپا در امنیت انرژی تحت تاثیر عوامل داخلی مثل افزایش قیمت نفت و کاهش تولید انرژی در اروپا و نیز عوامل خارجی مثل افزایش تقاضای جهانی در نتیجه برآمدن اقتصاد کشورهایی مثل چین و هند، بی ثباتی مداوم در مناطق تولید کننده نفت و تمایل روسیه به استفاده از قدرت انرژی به عنوان یک ابزار سیاسی است.هدف این پژوهش تحلیل سیاستهای اتحادیه اروپا در راستای تامین امنیت انرژی خود با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی است. این مساله بحث شده است که اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی خود به منابع انرژی وارداتی و در نتیجه افزایش امنیت انرژی خود به سیاست افزایش کارایی مصرف، کاربرد انرژی های جایگزین و صرفه جویی انرژی در بخش های مختلف اقتصادی و صنعتی خود روی آورده است.

برای رسیدن به رشد اقتصادی بالا، در کشورهای در حال توسعه دو راهبرد درونگرا و برونگرا معرفی شده و مورد عمل قرار گرفته است. راهبردهای درونگرا که راهبرد جایگزینی واردات رایج ترین آنها است، بر اساس توجه بیشتر به بازار داخل کشور شکل گرفته، در مقابل، راهبردهای برونگرا اهمیت بیشتری به بازارهای خارجی می دهد. رایج ترین راهبرد برونگرا که در مقابل راهبرد جایگزینی واردات قرار می گیرد، راهبرد توسعه صادرات است. در این پژوهش به صورت تجربی اثرات رشد صادرات غیرنفتی روی رشد بخش های غیرنفتی در ایران مورد بررسی قرار می دهیم. برای این منظور از تابع تولید بخش های غیرنفتی که مطابق روش گرشان فدر به دو بخش صادراتی و غیرصادراتی تفکیک شده، استفاده کرده ایم.در این پژوهش با استفاده از روش تابع تولید کل و داده های سری زمانی دوره 1353- 1387 و با بهره گیری از روش OLS و با استفاده از نرم افزار 5 Eviews عوامل موثر بر نرخ رشد بخش های غیرنفتی مورد بررسی قرار داده و اثرات رشد نیروی کار، سرمایه، مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی و صادرات بر روی آن را برآورد کرده ایم. یافته ها نشان می دهند که نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه و کالاهای واسطه ای وارداتی همان طور که انتظار می رود، اثر مثبت و معناداری بر رشد بخش های غیرنفتی دارند اما رشد صادرات غیرنفتی اثر معنی داری بر رشد این بخش در اقتصاد ایران ندارد و لذا این موضوع در مرحله نخست نشان دهنده عدم تاثیر سیاست توسعه صادرات به عنوان یکی از سیاست های توسعه برونگرا بر رشد بخش غیرنفتی در ایران در دوره مورد بررسی است.